سینوس چیست؟
فهرست
معمولا بدلیل عفونت باکتری سینوزیت در بینی ایجاد می‌شود. سینوس‌های پارانازال، ۸ فضای خالی در داخل صورت هستند که برای ما مخاط می‌سازند و اگر دچار عفونت شوند، سینوزیت بروز می‌یابد. سینوس‌ها به طور مساوی در سمت چپ و سمت راست صورت قرار دارند که به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- ماگزیلاری: این دسته بزرگترین سینوس‌های صورت هستند که در بالای دهان، پایین چشم‌ها و پشت گوش‌ها قرار گرفته‌اند.
- فرونتال: در بالای جمجمه و بین دو پیشانی می‌باشند.
- اتموئیدال: در بین چشم‌ها، بینی و استخوان اتموئید قرار دارند.
- سفالیک (Sphenoid ): در داخل استخوان‌های جمجه و در نزدیکی مغز قرار دارند.
سینوس‌های صورت قسمتی از سیستم تنفسی هستند که در جذب هوا، تنظیم رطوبت، حفظ دمای بینی و به دام انداختن ذره‌های میکروبی و ویروسی نقش دارند و در حفظ سلامتی بدن حایز اهمیت می‌باشند.
در صورتی که سینوس‌ها به دلایل مختلفی دچار التهاب مزمن، تورم، عفونت شوند و نتوانند مخاط خود را تخلیه کنند، فرد دچار علائمی همچون سردرد، درد صورت، خلط نازال و تب می‌شود.
سینوزیت یا رینوسینوزیت چیست ؟
سینوزیت یا التهاب سینوس، یک بیماری التهابی می‌باشد که به علت التهاب و تورم لایه‌ی داخلی غشای سینوس‌ها ایجاد می‌گردد. این بیماری در اکثر اوقات به دلیل عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و یا آلرژی رخ می‌دهد.
در واقع اگر به هر دلیلی سینوس‌ها مسدود شوند و نتوانند مخاط خود را به درون حفره‌ی بینی تخلیه کنند و یا بیش از حد معمول مخاط ترشح کنند، عفونت سینوس‌ها ایجاد می‌شود.
چه دلایلی سبب بروز سینوزیت (عفونت سینوس) می‌شود؟
سینوزیت معمولا به دلیل عفونت باکتریایی و ویروسی اتفاق می‌افتد. این عفونت می‌تواند به صورت مستقیم از طریق حفره‌ی بینی و یا حفره‌ی دهان به سینوس‌ها منتقل شود یا از جاهای دیگر بدن به سینوس‌ها برسد.
بطور کلی بیشترین علت بروز آن عفونت‌های تنفسی است. علاوه بر این دلایل دیگری سبب بروز این بیماری می‌شود که در ادامه به برخی از آن‌ها اشار می‌کنیم:
- عفونت دندان
- انحراف بینی
- سیستم ایمنی ضعیف
- مصرف سیگار و قلیان
- نفوذ خون به داخل سینوس
- افزایش حجم زیاد غدد بینی
- آلرژی‌های فصلی و غذایی
- تحریکات شیمیایی حفره بینی
- ترکیدگی در دیواره سینوس‌ها
- تروما و ضربه به ناحیه صورت
- برخورد با ذرات خارجی مثل گرد و غبار
- استفاده بیش از حد از اسپری‌های تنفسی
- عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و قارچی
- استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی
همچنین برخی از افراد به دلیل وجود ساختارهای خاص در داخل سینوس‌ها ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به سینوزیت باشند.
بررسی 4 نوع رایج سینوزیت:
سنوزیت به چند دسته تقسیم می‌شود ک مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
1.حاد (Acute sinusits):
این نوع معمولا در به مدت چند روز تا چند هفته رخ می‌دهد و دلیل بروز آن عفونت، سرماخوردگی و آلرژهای فصلی است.
سینوزیت حاد چه علایمی دارد؟
شایع‌ترین و رایج‌ترین علائم سینوزیت حاد، شامل موارد زیر می‌باشد:
- تب
- سرفه کردن
- گرفتگی گوش‌ها
- اختلال در حس بویایی
- خلط زرد یا سبز رنگ
- ترشح خلط به پشت حفره‌ی حلق
- گرفتگی بینی و اختلال در تنفس
- احساس در هنگام خم شدن در درد چشم‌ها، بینی و سر
- گاهی احساس درد در دندان‌ها و بوی بد دهان
2.مزمن (Chronic sinusitis):
این نوع معمولا به مدت ۸ هفته یا بیشتر ادامه دارد. به دلایل مختلفی مثل عفونت‌های مزمن، آلرژی، انحراف بینی، پولیپ، بیماری‌های تنفسی مادرزادی و فرایندهای التهابی رخ می‌دهد.
سینوزیت مزمن چه علایمی دارد؟
شایع‌ترین و رایج‌ترین علائم سینوزیت مزمن شامل موارد زیر می‌باشد:
- التهابات حفره بینی
- خلط غلیظ و بی‌رنگ
- تخلیه خلط در حلق
- انسداد و احتقان حفره بینی
- اختلال در نفس کشیدن
- کاهش حس چشایی و بویایی
- درد در چشم‌ها، بینی و حتی پیشانی
و به ندرت:
- درد سر و گوش ها
- درد در فک بالایی و دندان‌ها
- سرفه کردن
- بوی بد دهان
- خستگی و بی حالی
3.آلژیک (Allergic sinusitis):
به دلیل تماس با آلرژن‌های هوا، مواد غذایی و داروها ایجاد می‌شود و علائمی مثل خارش و سوزش در بینی و چشم‌ها، ترشح خلط، سرفه و عطسه دارد.
4.فوقانی (Superior sinusitis):
این نوع بسیار نادر است و معمولا در سینوس‌های فرونتال ایجاد می‌شود. دلایل بروز آن عفونت باکتریایی، ویروسی و ترومای شدید در ناحیه سر می‌باشد.
درمان سینوزیت چه مراحلی دارد؟
اولین قدم مهم در درمان هر بیماری تشخیص درست بیماری و نوع آن است. حال سؤال پیش می‌آید که سینوزیت چگونه تشخص داده می‌شود؟
تشخیص عفونت سینوس‌ها:
در ابتدا پزشک متخصص با بررسی علائم بالینی بیماری را مثل صدای تنفس، عفونت حلق و گوش، درد سر و صورت را بررسی می‌کند. در صورتی که به وجود سینوزیت شک داشته باشد می‌تواند از روش‌های دیگری مثل اندوسکوپی و رینوسکوپی بینی استفاده کند. در برخی موارد نیز پزشک ممکن است از تصویر MRI و CT برای تشخص دقیق‌تر استفاده کند.
اگر پزشک به کمک معاینات ذکر شده نتواند به طور قطعی وجود عفونت سینوس‌ها را تایید کند، ممکن است از برخی آزمایش‌های حساسیت، کشت، کنترل سطح ایمنی بدن، سنجش عملکرد صحیح اجسام مژگانی و حتی سیتولوژی بینی استفاده کند.
پس از تشخیص بیماری پزشک باید راهکارهای درمانی مد نظر را به بیمار شرح دهد، در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:
درمان دارویی سینوزیت:
در درمان دارویی پزشک ممکن است داروهای آنتی بیوتیک، کورتیکو استروئیدی، ایمنوتراپی را در انواع مختلف قرص، شربت، آمپول و حتی واکسن تجویز کند.
جراحی سینوزیت:
جراحی در موارد شدید که کنترل سینوزیت با دارو ممکن نیست انجام می‌شود. این جراحی به دو صورت باز یا بسته است.
- روش باز: پزشک با برش بافت‌های اطراف سینوس‌ها دسترسی به سینوس‌ها را فراهم می‌کند و سپس سینوس‌ها را تمیز و بازسازی می‌کند.
- روش بسته: پزشک از آندوسکوپی نازال استفاده می‌کند و با ایجاد یک سوراخ در بینی و عبور یک لوله‌ی نازک و انعطاف‌پذیر، درون سینوس‌ها را تمیز می‌کند.
درمان خانگی سینوزیت:
درمان خانگی سینوزیت به عنوان یک روش مکمل برای درمان‌های پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. در ادامه چند روش درمان خانگی را بررسی می‌کنیم:
- استفاده از بخار سرد و گرم: استفاده از گرما و رطوبت به کاهش التهاب سینوس‌ها کمک می‌کند. می‌توانید از یک دستمال گرم یا حوله گرم و مرطوب استفاده کنید و آن را بر روی ناحیه سینوسی بینی قرار دهید.
- استفاده از آب نمک: استفاده از آب نمک برای شستشوی بینی سبب کاهش التهاب سینوس‌ها می‌شود. برای این کار، یک فنجان آب گرم با یک قاشق چایخوری نمک مخلوط کرده و با استفاده از یک سرنگ بینی، این محلول را به ناحیه سینوسی بینی تزریق کنید.
- گیاه درمانی: برخی از گیاهان دارای خواص ضد التهابی و آنتی باکتریایی دارند و به درمان عفونت سینوس‌ها کمک کنند. می‌توانید از گیاهانی مانند آویشن، نعناع، چای سبز و زنجبیل در جهت گیاه درمانی استفاده کنید.
- مصرف عسل و زنجبیل: مصرف عسل و زنجبیل نیز به کاهش التهاب و عفونت در سینوس ها کمک می‌کند. یک قاشق چایخوری زنجبیل تازه رنده شده و یک قاشق عسل را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و آن را نوشید.
- تنفس درمانی: تنفس عمیق و استفاده از ورزش‌های تنفسی می‌تواند در بهبود برخی از علائم سینوزیت کمک کننده باشد.
همان طور که در این مقاله از کلینیک توانبخشی ایستا ذکر شد منظور از سینوزیت، عفونت‌هایی است که سینوس‌ها را درگیر می‌کند. عدم درمان به موقع و پیگیری‌های لازم برای این بیماری ممکن است برای سایر اعضا بدن خطرساز باشد. بنابراین توصیه می‌شود که در صورت داشتن علائم هر نوع عفونت سینوس و حتی سابقه بیماری سینوسی برای درمان، حتما به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه نمایید و روش‌های درمانی مختلف را امتحان کنید.
متخصصان ما در مرکز توانبخشی و کاردرمانی ایستا با روش‌های درمانی جدید آماده ارائه خدمات فیزیوتراپی و کاردرمانی به شما عزیزان برای درمان سینوزیت و همچنین درمان بیماری‌ها با توانبخشی هستند.
در آخر اگرهرگونه تجربه‌ای در مورد ابتلا خود یا نزدیکانتان از بیماری سینوزیت دارید با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید.
