تاثیر فیزیوتراپی بر درد در لگن و ران
فهرست
خدمات توانبخشی و فیزیوتراپی لگن یک راهکار درمانی غیرقابل جایگزین برای درمان مشکلات عضلانی و اسکلتی لگن است. این روش درمانی شامل تمرینات توانبخشی و تمرینات فیزیکی است که به عضلات لگن کمک می‌کنند قوی‌تر شوند و برای انجام وظایف روزمره بهتر آماده شوند. هدف اصلی فیزیوتراپی لگن، کاهش درد و بهبود عملکرد عضلانی و اسکلتی است.
این شیوه به عنوان یکی از روش‌های درمانی غیرمهاجمی و غیردارویی در بسیاری از موارد مؤثر است و می‌تواند به عنوان یک درمان اصلی یا به عنوان یک درمان همراه با داروها و یا دیگر روش‌های درمانی مورد استفاده قرار بگیرد.
استفاده و انجام تمرینات درمانی فیزیوتراپی لگن بسته به نیاز بیمار متفاوت است. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات کششی، تقویتی، تعادلی و تنفسی باشند. برخی از تمرینات کششی معمولاً شامل خم کردن و خم شدن لگن، تمرینات تقویتی شامل برخاستن از صندلی و بالا و پایین کردن پا، تمرینات تعادلی شامل تعادل بر روی یک پا و تمرینات تنفسی شامل تمرینات تنفسی عمیق مانند تنفس عمیق و بی قراری تنفسی هستند. اگر درد، ناراحتی یا مشکلات مختلفی در لگن خود دارید، برای کمک به کنترل علائم و بهبودی عملکرد حرکتی خود می‌توانید از مزایا و خدمات کاردرمانی و فیزیوتراپی بهره‌مند شوید.
ساختار لگن:
لگن، یکی از اجزای بسیار مهم بدن انسان است که شامل مناطق مختلفی می‌باشد. لگن در بین ستون فقرات و ران‌ها قرار گرفته‌است و از اتصال سه استخوان شکل گرفته است. لگن انسان شامل قسمت‌های استخوانی و غیر استحوانی متفاوتی مثل حفره لگن، کف لگن، پرینه، دستگاه گوارش، اندام تولید مثل، عضلات و رگ‌ها است. وظیفه‌ی لگن تحمل وزن بدن، انتقال وزن و اتصال تنه به اندام تحتانی می‌باشد.
در حالت نشستن وزن بدن از طریق لگن به سطح منتقل می‌شود. همچنین لگن از احشاء لگن و شکم محافظت می‌کند. مفصل بین ران و لگن مهم‌ترین قسمت در حرکت این اندام می‌باشد. ساختار آناتومی لگن به شکل زیر است:
- استخوان‌های لگن: استخوان‌های لگن تشکیل شده از سه استخوان اصلی، شامل استخوان ستون فقرات پایینی (sacrum)، استخوان مهره‌های پایینی (coccyx) و استخوان‌های حفره لگن (hip bones) است.
- مفاصل لگن: مفاصل لگن شامل دو مفصل بین استخوان‌های حفره لگن و فقرات لیمبیک است که به عنوان مفصل هیپو-لگن (hip joint) شناخته می‌شود.
- عضلات لگن: لگن شامل عضلاتی است که در حرکت، پشتیبانی و کنترل ارگان‌های داخلی بدن نقش دارند. این عضلات شامل عضلات شکمی، عضلات ستون فقرات، عضلات ران و عضلات پایینی شکمی (pelvic floor muscles) است.
- عصب‌های لگن: شامل عصب‌های حرکتی و حسی است.
- عروق لگن: عروق لگن شامل شبکه وسیعی از عروق خونی است که خون را به قسمت‌های مختلف بدن انتقال می‌دهند.
آسیب و درد در لگن و ران:
لگن و ران جزء مهم‌ترین اعضای بدن انسان هستند که باید به سلامت آن توجه داشت. درد در لگن و ران می‌تواند به دلایل مختلفی باشد مثل آرتروز، بورسیت، تعویض مفصل ران، درد استخوان دنبالچه، کشیدگی‌های عضلات (مثل عضلات لگن، عضلات کشاله ران، همسترینگ و چهارسر). موثرترین راه‌حل بهبود درد لگن بدون جراحی، درمان بیماری با توانبخشی و فیزیوتراپی لگن است. درد در لگن و ران از جمله عارضه‌های شایعی است که اکثر افراد به‌ویژه در سنین بالا بروز می‌یابد. زمانی که نواحی داخلی ران مثل تاندون، عضله و بافت‌های نرم اطراف آسیب دیده باشند، ممکن است باعث ایجاد درد در لگن و ران شود.
همچنین بعضی از بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با مفاصل کمر و زانو مثل آرتروز نیز باعث ایجاد درد در لگن و ران می‌گردد. به‌طور کلی تمام موارد گفته شده روی لگن و عملکردهای آن تأثیر می‌گذارد و توانایی حرکتی این اندام را کاهش می‌دهد، در نتیجه باعث کاهش دامنه‌ی حرکتی، خشکی مفاصل و ایجاد درد در لگن و ران می‌شود. درمان تمام این مشکلات در گروی انجام توانبخشی و فیزیوتراپی لگن است.
پیشنهاد مطالعه: تمرینات توانبخشی برای درمان گرفتگی عضلات گردن(راهنمای تصویری+ویدیو)
چه راهکارهای درمانی برای درد در لگن و ران، بدون جراحی می‌شناسید؟
درد در لگن و ران می‌تواند به دلایل مختلفی باشد که در بالا به آن‌ها اشاره شده است. متناسب با نوع درد و شدت آسیب و دلایل مربوط به آن راهکارهای درمانی متفاوت وجود دارد، مثل:
- استراحت کردن
- ماساژدرمانی
- آب‌درمانی، پیاده رویی
- تزریق داروهای ضدالتهابی
- خدمات درمانی توانبخشی و فیزیوتراپی لگن
در ادامه به بررسی نقش توانبخشی و فیزیوتراپی لگن در انواع آسیب‌ها می‌پردازیم.
فیزیوتراپی لگن برای تقویت و بازتوانی کنترل ادار و مدفوع:
مشکلات کف لگن می‌تواند شامل بی‌اختیاری ادرار، مدفوع، خروج گاز و یبوست‌های مزمن باشد. هرکدام از این اختلالات باعث تغییر و ایجاد مشکل در شیوه زندگی افراد می‌شود و به تبع آن باعث استرس، اضطراب و مشکل در روابط بین فردی و اجتماعی می‌گردد. فیزیوتراپی لگن یکی از راهکارهایی است که می‌تواند برای تقویت و بازتوانی کنترل ادرار و مدفوع مفید باشد. در این نوع فیزیوتراپی، تمریناتی طراحی می‌شود که به کمک آن‌ها عضلات مربوط به کنترل ادرار و مدفوع، به‌طور مرتب و منظم تقویت شوند و بتوانند به خوبی عمل کنند.
به‌طور معمول، فیزیوتراپی لگن شامل تمرینات مختلفی می‌باشد که به تقویت عضلات پرینه، عضلات محیطی و عضلات دهانه واژن کمک می‌کنند. همچنین، این تمرینات به کنترل عضلات بدن کمک می‌کنند و در نتیجه به کنترل ادرار و مدفوع نیز کمک می‌کنند. تمرینات فیزیوتراپی لگن می‌توانند شامل تمرینات کششی، تقویتی و تنفسی باشند.
فیزیوتراپی لگن یکی از راهکارهایی است که می‌تواند برای تقویت و بازتوانی کنترل ادرار و مدفوع مفید باشد. توصیف درست این تمرینات به شرح زیر خواهد بود:
- تمرینات کششی: این تمرینات به کشیدن و تعادل دادن عضلات کمک می‌کنند.
- تمرینات تقویتی: این تمرینات به تقویت عضلات پرینه و محیطی کمک می‌کنند.
- تمرینات تنفسی: این تمرینات به تنفس عمیق و صحیح کمک می‌کنند.
فیزیوتراپیست شما می‌تواند برنامه‌ی درمانی را برای شما تنظیم کنند تا بهترین نتیجه را در تقویت و بازتوانی کنترل ادرار و مدفوع به‌دست آورید. این برنامه‌ی درمانی شامل موارد زیر می‌شود:
- تقویت عضلات مانند عضلات کف لگن، مثانه، واژن، رکتوم و احشاء.
- تقویت توانایی کنترل ادرار در بلند کردن اجسام سنگین و هنگام خواب.
- تقویت توانایی جلوگیری از نشت ادرار در هنگام سرفه کردن و عطسه.
- تقویت هماهنگی فعالیت عضلات شکم، ران و دیافراگم با عضلات کف لگن.
- تقویت توانایی انقباضات لازم در حین رابطه جنسی.
فیزیوتراپی لگن در نهایت سبب بازتوانی افراد در فعالیت‌های مختلف می‌شود. همچنین در فیزیوتراپی کف لگن از دستگاه‌های مختلفی مثل بیوفیدبک نیز استفاده می‌شود که می‌تواند سبب تسهیل روند بهبودی شود.
تاثیر روند درمانی فیزیوتراپی لگن در تعویض مفصل:
جراحی تعویض مفصل لگن انجام می‌شود زمانی که درد لگن به حدی برسد که قابل تحمل و کنترل نباشد. همچنین با دیگر روش‌های درمانی بهبود پیدا نکند. پزشک در جراحی تعویض مفصل لگن و ران، سطح مفصلی که آسیب دیده را برمی‌دارد و آن را با یک پروتز مصنوعی تعویض می‌کند. موفقیت‌آمیز بودن این جراحی تا حدود بسیار زیادی به دوران توانبخشی بعد از آن بستگی دارد.
فیزیوتراپی لگن پس از تعویض مفصل لگنی، برای بازگشت به عملکرد عادی، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بسیار مهم است. هدف اصلی این نوع فیزیوتراپی، کمک به بازگشت عملکرد طبیعی مفصل لگنی و کمک به افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات پیرامون آن است. به همین دلیل در این مطلب به‌طور خلاصه به نقش فیزیوتراپی لگن در تعویض مفصل می‌پردازیم.
فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا پس از جراحی بهبودی سریع‌تری داشته باشید. برنامه‌ی فیزیوتراپی باید بر اساس وضعیت شما تنظیم شود و شامل تمرینات انعطافی، تقویتی و تعادلی می‌شود. برخی از اهداف و مراحل فیزیوتراپی لگن پس از تعویض مفصل لگن می‌توانند عبارتند از:
- تقویت عضلات لگن و ران.
- افزایش دامنه‌ی حرکتی مفصل لگن و ران به تدریج.
- استفاده از دستگاه‌های مثل CPM (موتور پسیو مفصلی) برای کاهش خشکی مفصل.
- انجام ماساژ درمانی و کشش عضلات برای جلوگیری از کوتاهی فیبرهای عضلانی و افزایش انعطاف‌پذیری.
- آموزش نحوه‌ی جابه‌جایی به بیمار و مراقبت‌کننده‌ی آن.
- تسریع روند بهبودی با باسازی بافت‌های آسیب‌دیده و کاهش دوره‌ی نقاهت.
به منظور کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد فیزیوتراپی لگن بعد از تعویض مفصل، بهتر است با یک فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص مشوره کنید.
علاوه بر موارد ذکر شده، در فیزیوتراپی لگن پس از تعویض مفصل لگنی، تمریناتی برای بهبود حرکت و انعطاف‌پذیری مفصل لگنی انجام می‌شود. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات خم‌شدن، تمرینات گشاد کردن و تمرینات دورانی مفصل باشند. علاوه بر موارد ذکر شده، در کلینیک‌های توانبخشی و فیزیوتراپی کودکان و بزرگسالان، از دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که کارکرد اصلی آن‌ها کاهش درد است. اما بسیاری از این دستگاه‌ها را نمی‌توان در یک یا دو هفته اول بعد از جراحی استفاده کرد، زیرا زخم محل جراحی هنوز تازه است. اما با مشورت پزشک، بهتر است که توانبخشی و فیزیوتراپی لگن پس از تعویض مفصل را در اسرع وقت بعد از جراحی شروع کنیم.
نقش فیزیوتراپی لگن در کاهش درد استخوان دنبالچه:
کوکسی‌دینا (درد استخوان دنبالچه) پس از آسیب دیدن یا کشیده شدن این استخوان، عضله‌ها و رباط‌های اطراف آن بروز می‌یابد. درد دنبالچه معمولاً ظرف چند هفته یا چند ماه بهبود می‌یابد، البته گاهی این درد مدت طولانی‌تری استمرار دارد و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند. متخصصین فیزیوتراپی تمرین‌هایی را برای کاهش آسیب‌دیدگی، کاهش درد، بازتوانی حرکتی و کاهش کبودی به بیمار آموزش می‌دهند. در فیزیوتراپی لگن، روش‌های آرام‌سازی عضلات کف لگن مثل تنفس عمیق یا روش‌های شل کردن لگن هنگام دفع ادرار آموزش داده می‌شود. فیزیوتراپی لگن برای آرام کردن درد استخوان دنبالچه راهکارهای مختلفی ارائه می‌دهد. مثل؛
- ماساژ درمانی و درمان‌های دستی برای افزایش دامنه‌ی حرکتی
- استفاده از الکتروتراپی (TENS) برای کاهش درد
- اولتراسوند و امواج صوتی برای کاهش التهاب و برطرف شدن جای اسکار
- استفاده از لیزر درمانی برای شل کردن عضلات و تسریع بافت‌های آسیب‌دیده
- شاک‌ویوتراپی برای کاهش درد و تورم
فیزیوتراپی لگن به شما در کاهش درد کمک می‌کند و شما را با آسودگی و اطمینان خاطر در اسرع وقت به کارهای روزمره خود باز می‌گرداند. پزشکان متخصص ما در موسسه توانبخشی ایستا آماده ارائه خدمات فیزیوتراپی، توانبخشی و :اردرمانی به شما هستند.
