نوروفیدبک چیست و چه تاثیری بر عملکرد مغز دارد؟

نوروفیدبک (neurofeedback) چیست و چه کاربردی دارد؟

استفاده از نوروفیدبک در درمان اختلالات مختلفی مانند اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی، درد مزمن، بیش فعالی، نقص توجه-تمرکز، هیجانات ناپایدار، سردرد و اختلالات اضطرابی-اجتماعی مؤثر است. همچنین، این تکنیک می‌تواند در بهبود عملکردهای ورزشی، یادگیری و حتی برخی اختلالات رفتاری کودکان نیز مفید باشد.

بررسی 5 روش رایج نوروفیدبک

در نوروتراپی انواع مختلفی از روش‌ها و تکنیک‌ها برای کنترل فعالیت‌های مغزی وجود دارند. برخی از مهم‌ترین انواع آن عبارتند از:

• الکترودنسیتی: در این روش، سنسورهای الکترود به سر فرد متصل می‌شوند و اطلاعاتی در مورد الکتریکی بودن فعالیت‌های مغزی فرد جمع‌آوری می‌شود. با استفاده از این اطلاعات، بازخوردی در مورد الکتریکی بودن مغز فرد به او داده می‌شود تا بتواند بهبودی را احساس کند.
  
  
• الفا ریتم: در این روش، سعی می‌شود که فرد به ایجاد فعالیتی بیشتر در ریتم الفا مغزش توجه کند. فعالیت‌های ریتم الفا با احساس آرامش و تمرکز در ارتباط است.
  
  
• تتا ریتم: در این روش، سعی می‌شود که فرد به ایجاد فعالیتی بیشتر در ریتم تتا مغزش توجه کند. فعالیت‌های ریتم تتا با حالت خواب و آرامش در ارتباط است.
  
  
• پیوسته: در این روش، با استفاده از سنسورهای الکترودی، فعالیت‌های مغزی فرد برای مدت زمان طولانی‌تری بررسی می‌شود تا بتواند بهبودی در فعالیت‌های مغزی خود را تجربه کند.
  
  
• دینامیکی: در این روش، با استفاده از الگوریتم‌های محاسباتی پیچیده، فعالیت‌های مغزی فرد به صورت پویا و بر اساس محیطی که فرد در آن قرار دارد، تنظیم می‌شود.

در ادامه به بررسی نوروفیدبک در درمان بیماری‌های مختلف می‌پردازم.

نوروفیدبک در درمان کدام بیماری‌ها مفید است؟

نوروتراپی یا نوروفیدبک نوعی روش مکمل درمانی است که برای طیف مختلفی از بیماری‌ها مؤثر است. در ادامه به برخی از این بیماری‌ها اشاره می‌کنیم:

1. بیش فعالی و کمبود توجه
2. هیجانات ناپایدار
3. طیف‌های مختلف افسردگی
4. اختلالات ضطرابی_اجتماعی
5. دردهای مزمن سر، میگرن
6. جلوگیری از عود در سوء مصرف مواد
7. اختلالات خواب
8. اختلالات یادگیری

باید توجه کنید که نوروتراپی (neurofeedback) در کنار درمان‌های دیگر مؤثر واقع می‌شود و همانند هر روش درمانی دیگر نمی‌توان با قطعیت بهبودی درمان‌جو را تضمین کرد. اما میزان بهبود و تأثیرگذاری تا حدود زیادی قابل پیش‌بینی می‌باشد.

نوروفیدبک (neurofeedback) چه عوارضی دارد؟

با این حال، برخی از افراد ممکن است به علت تحریک شدید مغزی از تشدید علائم بالینی خود در اثر نوروفیدبک شکایت کنند. در کل، قبل از شروع هر نوع درمان، بهتر است با یک متخصص درمانی یا متخصص مغز و اعصاب مشورت کرده و از منع یا عوارض ناشی از این روش آگاه شوید.

کارکرد نوروفیدبک به چه صورت است؟

روش کار نوروفیدبک بر اساس فعالیت‌های مغزی مرتبط با رفتار، احساسات و عملکرد افراد است. این کارکرد شامل چند مرحله است:

• جمع‌آوری اطلاعات: در ابتدا، سنسورهای EEG روی سر بیمار نصب می‌شوند و فعالیت‌های مغزی شامل امواج الکتریکی در مختلف مناطق مغزی ثبت می‌شود.
  
  
• تحلیل داده‌ها: داده‌های ثبت شده توسط سنسورهای EEG به کمک یک نرم‌افزار تحلیل می‌شود و به فعالیت‌های مغزی بیمار تبدیل می‌گردد.
  
  
• بازخورد: با استفاده از یک رابط کاربری، فعالیت‌های مغزی بیمار به صورت بازخورد به او نشان داده می‌شود. این بازخورد می‌تواند به شکل تصویری، صوتی و یا لرزشی باشد. به عنوان مثال، بیمار می‌تواند یک بازی کامپیوتری را بازی کند و با استفاده از فعالیت‌های مغزی خود، شکست و پیروزی در بازی را کنترل نماید.
  
  
• تقویت: هدف از بازخورد، تقویت فعالیت‌های مغزی بهبود یافته است. برای این کار، بیمار با استفاده از بازخورد و تمرین مداوم، توانایی کنترل فعالیت‌های مغزی خود را افزایش می‌دهد و فعالیت‌های بهبود یافته را تثبیت می‌کند.

neurofeedback به دلیل توانایی کنترل فعالیت‌های مغزی، می‌تواند به کاهش علائم بسیاری از اختلالات روانی و رفتاری کمک کند. این به دلیل هدف اصلی آن، یعنی آموزش بیمار برای کنترل فعالیت‌های مغزی خود، اتفاق می‌افتد. بنابراین با ایجاد کنترل بر فعالیت‌های مغزی، سبب بهبود مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب و بیش‌فعالی می‌شود.

روندیادگیری در نوروفیدبک به چه صورت است؟

در این تمرینات و بازخوردها، به مرور زمان باعث بهبود فعالیت‌های مغزی و کاهش علائم مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و بیش‌فعالی می‌شود. مهمترین عامل در یادگیری نوروفیدبک تمرین مکرر و پایدار است. در نهایت، با تمرین و تکرار، بیمار می‌تواند فعالیت‌های مغزی خود را بهبود بخشد.

نوروفیدبک چه مزایایی دارد؟

نوروفیدبک (neurofeedback) می‌تواند در بهبود عملکرد بدن و روان بسیار تاثرگذار باشد و مزایای فراوانی دارد، مثل:

• کاهش استرس و اضطراب
• کاهش دردهای مزمن و عصبی
• بهبود کارکرد شناختی
• بهبود عملکرد اجتماعی
• بهبود خواب
• کمک به کنترل درد
• بهبود عملکرد ورزشی
• کمک به درمان برخی از بیماری‌ها
• بهبود کیفیت زندگی

در کل، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که نوروفیدبک می‌تواند اثرات طولانی مدت و قابل توجهی در بهبود عملکرد عصبی و روانی داشته باشد.

نوروفیدبک تا اندازه می‌تواند تاثیرات مثبت درمانی برای درمانجویان داشته باشد؟

میزان اثربخشی نوروفیدبک به عوامل مختلفی مثل نوع نوروفیدبک استفاده شده، هدف درمانی، مدت زمان و تعداد جلسات، شدت بیماری، تداوم انجام تمرینات توسط درمانجو و همچنین ویژگی‌های فردی و ژنتیکی بستگی دارد.

لورتا نوروفیدبک چیست و چه کاربردی دارد؟