شاید شما هم با درد دیسک کمر یا گردن روبرو شده باشید. در ابتدا نیاز است که اطلاعات کمی درباره ستون فقرات، مهره گردنی، دیسک و… داشته باشید که به آن می‌پردازیم؛ پس تا آخر این مقاله از سایت مرکز کاردرمانی ایستا با ما همراه باشید.
در ستون فقرات ما 7 مهره گردنی، 12 مهره سینه‌ای، 5 مهره کمری، یک استخوان ساکروم (که دراصل 5 مهره متصل به هم می‌باشد) و یک استخوان دنبالچه (که در واقع از اتصال 4 مهره به هم تشکیل شده‌است)، وجود دارد.
دیسک‌ها (بالشتک بین مهره‌ای) از اجزای مهم ستون فقرات است که بین بدنه مهره‌ها قرار دارند و به عنوان ضربه گیر عمل می‌کنند و به ستون فقرات اجازه حرکت و خم شدن می‌دهند.
دیسک غضروفی از جنس پروتئین گلیکان است و یک قسمت مرکزی به نام هسته و از جنس ژله‌ای است و یک بخش محیطی به نام آنولوس فیبروزوس است که هسته درون خود نگه می‌دارد و حرکت بین استخوان‌های ستون فقرات را تسهیل می‌کند. با این حال، ممکن است در طول زمان دچار آسیب شوند یا تحلیل بروند و منجر به علائم و شرایط مختلفی شوند که در ادامه آنها و راه‌های درمانشان را به طور کامل توضیح داده‌ایم.
چرا دیسک‌های ستون فقرات در بدن یک نفر آسیب می‌بیند؟
فهرست
فتق دیسک کمر و گردن می‌تواند به دلیل عوامل مختلف و شرایط زمینه‌ای رخ دهد. در اینجا به برخی از علل مختلف آن اشاره شده است:
- ساییدگی و پارگی مرتبط با افزایش سن و کاهش انعطاف پذیری عضروف‌های بین مهره‌ای
- تروما، آسیب یا ضربه ناگهانی، مانند تصادف یا سقوط
- فشار یا حرکات مکرر مانند بلند کردن اجسام سنگین
- عوامل ژنتیکی
- پوسچرهای نامناسب
- چاقی و اضافه وزن
- تنگی کانال نخاعی یا stenosis
- بیماری دژنراتیو دیسک و تحلیل تدریجی
- سیگار کشیدن که منجر به کاهش جریان خون می‌شود.
همه موارد ابتلا به فتق دیسک کمر و گردن دلیل مشخص یا بیماری زمینه‌ای ندارند. در بسیاری از موارد، فتق به دلیل ترکیبی از عوامل از جمله ژنتیک، سبک زندگی و عوامل محیطی می‌باشد.
6 علامت رایج دیسک گردن:
بروز هرکدام از این علائم می‌تواند بسته به محل و شدت فتق متفاوت باشد.
- درد: گردن درد شایع‌ترین علامت است. درد ممکن است در محل فتق موضعی باشد یا ممکن است به سایر قسمت‌های بدن مانند شانه‌ها، بازوها یا دست‌ها منتشر شود.
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن: بی‌حسی یا گزگز در بازوها یا دست‌ها به دلیل فشار اعمال شده روی اعصاب می‌باشد.
- ضعف: ضعیف شدن عضلات در بازوها یا دست‌ها نیز از دیگر علائم این بیماری می‌باشد.
- از دست دادن تحرک: کاهش تحرک و دامنه حرکتی در گردن، بازوها یا دست‌ها، ضعف عضلانی، درد به دلیل آسیب عصبی گزارش می‌شود.
- سردرد: فتق در ناحیه گردن در مواردی باعث سردرد، به ویژه در پشت سر یا در قاعده جمجمه می‌شود.
- سرگیجه: در برخی موارد، بیرون زدگی دیسک گردن می‌تواند باعث سرگیجه در بیمار شود که ممکن است به فشرده شدن یا آسیب عصب مرتبط باشد.
علامت رایج دیسک کمر:
فتق دیسک کمر می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند که بسته به محل و شدت فتق می‌تواند متفاوت باشد. در اینجا برخی از علائم رایج را بررسی می‌کنیم:
- درد در کمر، باسن و پاها
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در اندام تحتانی
- ضعیف شدن عضلات پاها و عضلات اندام تحتانی
- از دست دادن و محدودیت تحرک در کمر، لگن و پاها
- اسپاسم عضلات اطراف ستون فقرات
- اختلال عملکرد روده یا مثانه
توجه به این نکته مهم است که همه افراد مبتلا به فتق دیسک همه این علائم را تجربه نمی‌کنند. برخی از افراد ممکن است فقط درد یا ناراحتی خفیف را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنند که به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره آنها تأثیر می‌گذارد.
بهترین روش‌های تشخیصی دیسک کمر و گردن چیست؟
تشخیص مشکلات کمر و گردن معمولاً شامل ترکیبی از معاینه فیزیکی، آزمایش‌های تصویربرداری و سایر روش‌های تشخیصی است. برخی از رایج‌ترین ابزارهای تشخیصی مورد استفاده عبارتند از:
- اشعه ایکس
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
- دیسکوگرام
آیا دیسک کمر و گردن درمان دارد؟
درمان مشکلات دیسک کمر و گردن بستگی به شدت و محل آسیب دارد. برخی از رایج‌ترین روش‌های درمان‌ها عبارتند از:
- درمان محافظه کارانه: گزینه‌های درمانی محافظه کارانه شامل استراحت، خدمات فیزیوتراپی، مدیریت درد و داروهای ضد التهابی است. که عموما درابتدا پیشنهاد می‌شوند تا کارایی آنها در هر مراجع بررسی شود.
- تزریق: تزریق استروئیدها یا سایر داروهایی که می‌تواند به کاهش درد و کاهش التهاب کمک کند.
- جراحی: در برخی موارد جراحی برای ترمیم یا تعویض دیسک‌های آسیب دیده لازم باشد. روش‌های رایج جراحی شامل فیوژن ستون فقرات (spinal-fusion) و دیسککتومی است که به عنوان آخرین خط درمان و در
مواردی که آسیب گردن به درد شدید در دست یا دیسک کمر مشکلات کنترل ادرار و مدفوع ایجاد کند، توصیه می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: تمرینات توانبخشی برای درمان گرفتگی عضلات گردن
بررسی 10 مدالیته‌ی درمانی فیزیوتراپی برای دیسک کمر و گردن:
به عنوان یک گزینه درمانی حرفه‌ای غیر تهاجمی، فیزیوتراپی می‌تواند راهی بسیار مؤثر برای مدیریت علائم آسیب باشد.
در اینجا برخی از روش‌های مختلفی که فیزیوتراپیست‌ها ممکن است برای درمان دیسک استفاده کنند، آورده شده است:
- درمان دستی: تکنیک‌های درمان دستی، مانند تحرک ستون فقرات و دستکاری، می‌توانند با برداشتن فشار از بخش‌های آسیب‌دیده ستون فقرات و ارتقای بهبود، به کاهش درد و بهبود تحرک کمک کنند.
- ورزش درمانی: تقویت عضلات اطراف ستون فقرات برای بهبود ثبات ستون فقرات و کاهش خطر آسیب بیشتر با استفاده از تمرین درمانی امکان‌پذیر است.
- کشش یا ترکشن: کشش شامل اعمال نیروی کششی ملایم به ستون فقرات که می‌تواند به کاهش فشار روی دیسک آسیب دیده و کاهش علائم کمک کند.
- تحریک الکتریکی: تحریک الکتریکی، مانند تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)، می‌تواند با مسدود کردن سیگنال‌های درد به مغز به کاهش درد و اسپاسم عضلانی کمک کند.
- گرما و سرما درمانی: استفاده از گرما یا سرما در ناحیه آسیب دیده می‌تواند به کاهش التهاب، کاهش درد و بهبودی کمک کند. بسته به اینکه بیمار در چه مرحله‌ای قرار داشته باشد و چه وضعیتی داشته‌باشد، توصیه می‌گردد.
- اولتراسوند: درمان اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ارتقاء بهبود و کاهش التهاب در ناحیه آسیب دیده استفاده می‌کند.
- لیزر درمانی: استفاده از لیزر درمانی در سطح پایین (LLLT) می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند و همچنین به ترمیم و بازسازی بافت کمک کند.
- مگنت تراپی: در روش مگنت تراپی با استفاده از نیروی مغناطیسی که به بدن نفوذ می‌کند و جریان خون را به آن ناحیه بهبود می‌دهد، باعث کاهش درد و التهاب می‌شود.
- طب سوزنی: فیزیوتراپیست پس از بررسی که از ستون فقرات بیمار دارد، در صورت مشاهده هر گونه گرفتگی یا دردی که نیاز به سوزن داشته باشد از تکنیک طب سوزنی جهت کاهش درد استفاده می‌کند.
- آموزش پوسچر و مکانیک بدن: فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند آموز‌هایی را در مورد وضعیت و مکانیک بدنی مناسب برای کمک به کاهش استرس روی دیسک آسیب دیده و جلوگیری از آسیب بیشتر ارائه دهند.
توجه داشته باشید که روش‌های مورد استفاده به شدت آسیب دیدگی بستگی دارد.
یک فیزیوتراپیست معمولاً یک ارزیابی کامل انجام می‌دهد و یک برنامه درمانی شخصی برای رسیدگی به نیازها و اهداف خاص فرد ایجاد می‌کند.
آیا دیسک گردن و کمر ممکن است همزمان به وجود آید؟
بله، دیسک‌های گردن و کمر می‌توانند به صورت همزمان تحت فشار قرار گیرند و باعث بروز مشکلات اسپینال در فرد شوند. در برخی موارد، افراد ممکن است دچار هر دو نوع بصورت همزمان شوند، که این شرایط به عنوان دیسک‌های چند سطحی شناخته می‌شوند.
این شرایط ممکن است با علائم مشابه با دیسک‌های تک سطحی همراه باشند، اما نیاز به تشخیص دقیق توسط پزشک دارند.
به هر حال، درمان بیماری با فیزیوتراپی امکان‌پذیر است و درمان آسیب بافت عضروفی بین مهره‌های گردن و کمر به طور کلی برای هر دو نوع مشابه است و شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد التهابی، تمرینات استحکامی و در برخی موارد آموزش پوزیشن صحیح بدنی می‌شود که به کاهش درد و بهبود علائم کمک می‌کند.
مشکلات دیسک کمر و گردن می‌تواند علت درد و مشکلات حرکتی قابل توجهی باشد. با این حال، با تشخیص و درمان مناسب، بسیاری از افراد می‌توانند بهبود قابل توجهی را در علائم خود تجربه کنند.
اگر مشکوک به مشکل درد یا مشکل کمر یا گردن هستید، مهم است که سریع‌تر با یک متخصص مشورت کنید، زیرا مداخله زودهنگام می‌تواند به نتایج بهتری منجر شود.
حتما توجه داشته باشید که در اکثر موارد در درمان فتق دیسک نیازی به جراحی ندارد و با انجام فیزیوتراپی و تمرین درمانی می‌توان به بهبودی دست یافت.
