نقرس چیست؟
فهرست
gout یا بیماری نقرس نوعی آرتریت است که در با تجمع بیش از حد اسید اوریک در بدن رخ می‌دهد. اسید اوریک یک ماده زائد است که به طور معمول از طریق کلیه‌ها و ادرار دفع می‌شود، اما زمانی که اسید اوریک در بدن بیش از حد باشد، می‌تواند کریستال‌هایی در مفاصل ایجاد کند که منجر به التهاب، تورم و درد می‌شود.
نقرس معمولاً مفصل متاتارس شست پا (MTP) را درگیر می‌کند، اما می‌تواند مفاصل دیگر مانند مچ پا، زانو، مچ دست و انگشتان را نیز درگیر کند. کریستال‌های اوریک اسید در بافت‌های نرم معمولا در زیر پوست به صورت برجستگی‌های سخت و سفید وجود دارند. این رسوبات در مفاصل بدن، توفی (tophi) نامیده می‌شوند، می‌توانند مسئول حملات در این بیماری باشند.
نقرس در مردان نسبت به زنان شیوع بیشتری دارد و با افزایش سن میزان شیوع آن هم در زنان و هم در مردان بیشتر می‌شود. از آنجایی که این بیماری جزء شایع‌ترین بیماری‌های آرتریتی محسوب می‌شود و سابقه خانوادگی نیز در ابتلا به آن نقش دارد.
آشنایی با این بیماری برای کسانی که سالمند در خانه دارند، در اقوامشان سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد و به طور کلی عموم مردم ضروری محسوب می‌شود. ما در ادامه این مقاله اطلاعات کامل و دقیقی راجب علائم نقرس، بهترین روش‌های درمانی موجود، رژیم غذایی این افراد و راه‌های پیشگیری از ابتلا را برای شما آماده کرده‌ایم.
بیماری نقرس چه علائمی دارد؟
رایج‌ترین علائمی که در این بیماری مشاهده می‌شود، عبارتند از:
- درد در مفصل، که به صورت شدید و ناگهانی توصیف می‌شود. (رایج‌ترین علامت)
- گرمی و تندرنس یا حساسیت به لمس در مفصل آسیب دیده
- التهاب و قرمزی پوست در ناحیه مفصل آسیب دیده
- محدودیت حرکت مفصل
- خستگی و بی‌حالی دائمی فرد
- تب
این علائم معمولاً به سرعت ایجاد می‌شوند و می‌توانند 1 تا 2 هفته ادامه داشته باشند. دقت داشته باشید در بسیاری از موارد این بیماری ممکن است با سایر انواع آرتریت اشتباه گرفته شود.
4 روش اصلی تشخیصی نقرس چیست؟
سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایشات می‌توانند در تشخیص نقرس کمک کنند. از آنجایی که در افتراق این بیماری از سایر انواع آرتریت بعضا اشتباه به وجود می‌آید، پزشک باید دلایل دیگر درد و التهاب مفاصل شما مانند عفونت، آسیب یا انواع دیگر آرتریت را رد کند. آزمایش‌هایی که استفاده می‌شوند، به شرح زیر می‌باشد:
- تجزیه و تحلیل مایع مفصلی: بهترین روش برای تشخیص نقرس به حساب می‌رود. پزشک مایع را با سرنگ از مفاصل دردناک خارج می‌کند و وجود کریستال‌های اوریک اسید در آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.
- آزمایش خون برای بررسی سطح اسید اوریک: این مورد در اکثر افراد استفاده می‌شود اما لازم است بدانید، بسیاری از افرادی که اسید اوریک خون بالایی دارند، هرگز به نقرس مبتلا نمی‌شوند و برخی از افراد مبتلا سطح اسید اوریک طبیعی دارند.
- آزمایش‌های تصویربرداری: مانند اشعه ایکس، سونوگرافی، تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا MRI ، توموگرافی کامپیوتری یا CT، که به تجسم کریستال‌های اسید اوریک در مفاصل کمک می‌کنند.
- معاینه بالینی: پزشک سلامت مفصل درگیر را از نظر وجود علائم التهاب مثل گرمی و قرمزی و وجود توفی بررسی می‌کند.
بیمار باید حتما با پزشک همکاری کند تا بتواند به درستی تشخیص بگذارد و سایر بیماری‌هایی که شرایط مشابه دارند، را رد کند.
آیا نقرس خطرناک است؟
با گذشت زمان و در اثر حملات مکرر، ممکن است به استخوان‌ها و مفاصل درگیر آسیب جدی وارد شود. علاوه براین نقرس به صورت مزمن می‌تواند در فرد سنگ کلیه ایجاد کند و یا حتی به بافت کلیه آسیب برساند.
ایجاد توفی‌ها (کریستال‌های اورات) در نواحی مختلف از جمله گوش، آرنج و زانو از عوارض شایع است که تهدید کننده سلامت مفاصل می‌باشد.
بهترین راه درمان نقرس چیست؟
روش‌های درمان این بیماران با توانبخشی، دارودرمانی و کنترل رژیم غذایی (رژیم درمانی) می‌تواند امکان‌پذیر است و با هدف کنترل علائم باشد؛ چرا که تا به امروز هنوز درمان قطعی برای این بیماری شناخته نشده است. بهترین درمان برای این بیماران استفاده همزمان از همین روش‌های موجود است. در ادامه برخی از این متدها را بررسی می‌کنیم:
دارو درمانی:
داروهایی که در درمان این بیماری استفاده می‌شوند، عمدتا هدف کنترل حملات و کاهش علائم را به دنبال دارند. از جمله معروف‌ترین آن‌ها:
- NSAIDsها: مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند درد و تورم را در طول حمله نقرس کاهش دهند. چنانچه بیماری‌های زمینه‌ای از جمله درگیری‌های کلیوی در فرد وجود دارد، مصرف این دارو باید تحت کنترل پزشک باشد.
- کلشی سین: کلشی سین یک داروی تجویزی است که اگر آن را ظرف 24 ساعت پس از حمله نقرس مصرف کنید، می‌تواند التهاب و درد را به میزان زیادی کاهش دهد.
- کورتیکواستروئیدها: کورتیکواستروئیدها داروهای تجویزی هستند که التهاب را کاهش می‌دهند. پزشک براساس تشخیص خود ممکن است قرص آن را تجویز کند یا اینکه دارو را مستقیم به مفصل یا عضله آسیب دیده تزریق کند.
همچنین ممکن است داروهایی با هدف کاهش سطح اسید اوریک تجویز شوند. رایج‌ترین این داروها آلوپورینول، فبوکسوستات، پروبنسید هستند.
فیزیوتراپی در نقرس:
در روند درمان نقرس مانند سایر بیماری‌ها ابتدا بیمار به پزشک مراجعه کرده و پس ارزیابی کامل به فیزیوتراپی ارجاع داده شده است. می‌دانیم که این بیماری یک دوره‌هایی از حمله دارد که در آن‌ها فرد علائم التهابی شدید دارد و تایم‌هایی هم در بین حملات فرد مقداری علائمش فروکش می‌کند.
در طول دوره‌های حملات نقرس عموما روند درمان به سمت مدیریت و حفاظت از طریق مواردی مثل آتل گرفتن مفصل درگیر می‌رود. علاوه براین طبق مطالعات استفاده از یخ درمانی در فاز حملات حاد بیماری و با هدف کاهش درد بیمار موثر می‌باشد.
در طول فواصل بین حملات ممکن است فیزیوتراپیست از مواردی مثل ماساژ سطحی، درای نیدلینگ یا طب سوزنی، یا جریان الکتریکی تنس برای کاهش درد بیمار استفاده کند. توجه داشته باشید که ماساژ اگر به صورت صحیح انجام نشود، حتی ممکن است وضعیت فرد را بدتر کند.
اگر بیمار در مفاصل محدودیت دامنه حرکتی داشته باشد، فیزیوتراپیست از دستگاه CPM برای کامل کردن دامنه حرکتی استفاده می‌کند. از آنجایی که بیمار به دنبال درد ممکن است روی اندام درگیر وزن نیندازد، در کلینیک فیزیوتراپی از دستگاه Air Compression با هدف تحریک حس عمقی و کاهش ادم استفاده می‌شود.
بعلاوه تمرینات تقویتی (تمرین درمانی) با هدف کاهش فشار وارده به مفاصل، در این فاز ممکن است استفاده شود. جریان الکتریکی تقویتی FES به صورت همزمان با تمرینات تقویتی در زمینه کاهش فشار وارده بر روی مفاصل بسیار تاثیر گذار می‌باشد. برای مثال تمرینات اسکات و لانج درد تقویت زانو بسیار موثرند.
علاوه براین، تمرینات استقامتی مثل دوچرخه ثابت و با هدف افزایش جریان خون نیز ممکن است توصیه شود.
روند کاردرمانی در نقرس:
یکی از اقدامات مهمی که کاردرمانگران در این زمینه انجام می‌دهند، آموزش تکنیک‌های محافظت از مفصل به بیمار است. از جمله آن‌ها بالا آوردن مفصل ملتهب، استفاده از سرمادرمانی جهت کاهش التهاب، توصیه به کاهش وزن یا درمواردی استفاده از وسایل کمکی مثل عصا جهت کاهش وزن وارده به مفصل و اصلاحات لازم در منزل می‌باشد.
بعلاوه این درمانگران تمریناتی را توصیه می‌کنند، از جمله؛
- تمرینات دامنه حرکتی: تمرینات دامنه حرکتی می‌تواند به بهبود انعطاف پذیری و حرکت مفاصل و کاهش سفتی کمک کند. این تمرینات بسته به سطح فرد متفاوت می‌باشد.
- تمرینات تقویتی: اینها با هدف بهبود قدرت عضلانی و حمایت از مفاصل انجام می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به استفاده از وزنه‌های سبک یا نوارهای مقاومتی اشاره کرد.
- تمرینات ایروبیک یا هوازی: تمرینات هوازی سبک مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا می‌تواند به بهبود سلامت قلبی عروقی و آمادگی جسمانی کلی کمک کند بدون اینکه فشار زیادی بر مفاصل وارد شود.
- تمرینات تعادلی: کاردرمانگران متناسب با سطح بیمار تمرینات تعادلی را با هدف کمک به بهبود ثبات و کاهش خطر سقوط طراحی می‌کنند. به عنوان مثال می‌توان به ایستادن روی یک پا، راه رفتن روی پاشنه و حرکات یوگا اشاره کرد.
- تمرینات دست و انگشتان: یکی از مشکلات رایج در مبتلایان، درد در ناحیه دست و به دنبال آن کاهش مهارت‌های دستی می‌باشد. در کلینیک‌های ارئه دهنده خدمات کاردرمانی، تمرینات تقویتی برای مچ و انگشتان با استفاده از خمیر پاتی، توپ و سایر وسایل انجام داده می‌شود.
دقت کنید تمرینات خاص توصیه شده توسط یک کاردرمانگر به نیازها و اهداف منحصر به فرد بیمار بستگی دارد. همچنین اگر بیمار به استفاده از وسایل کمکی نیاز داشته باشد، استفاده از آن‌ها آموزش داده می‌شود.
به طور کلی، فرآیند کاردرمانی برای نقرس بر کمک به افراد مبتلا به این بیماری برای مدیریت علائم خود، حفظ استقلال و جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل متمرکز است.
برای بهره گیری از بهترین خدمات توانبخشی نقرس و آشنای بیشتر با روند کارکرد درمانگران ما در کلینیک توانبخشی ایستا و همچنین میزان تاثیرگذاری خدمات کاردرمانی و فیزیوتراپی در این بیماری می‌توانید از متخصصین ما بصورت حضوری و یا غیر حضوری مشاوره بگیرید.
چگونه می‌توان از ابتلا به نقرس پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از نقرس این است که مصرف گوشت و غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید. همچنین برای کمک به عملکرد بهتر کلیه‌ها و جلوگیری از کم آبی، مقدار زیادی آب بنوشید. استفاده از نوشیدنی‌های الکلی نیز می‌تواند ریسک ابتلا را افزایش دهد. بطور کلی اصلاح رژیم غذایی می‌تواند به شما در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها کمک کند.
انجام ورزش منظم می‌تواند به کاهش استرس روی مفاصل شما کمک کند و خطر چاقی و سایر بیماری‌هایی که احتمال ابتلا را زیاد می‌کنند، کاهش دهد.
نقرس کاذب چیست؟
نقرس کاذب عمدتا به دلیل تجمع کریستال‌های فسفات کلسیم د رمفاصل ایجاد می‌شود و علائم شبیه به نقرس (تجمع کریستال‌های اسید اوریک) است. با این حال، نقرس کاذب به طور معمول مفاصل بزرگ‌تر مانند زانو، مچ دست و مچ پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در حالی که نقرس اغلب شست پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
نقرس نوعی آرتریت است که در اثر تجمع کریستال‌های اسید اوریک در مفاصل ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به درد و التهاب ناگهانی و شدید شود. می‌توان این بیماری را از طریق دارودرمانی و توانبخشی برای کنترل درد و التهاب و تغییراتی مانند حفظ یک رژیم غذایی سالم و ورزش کنترل کرد.
اگر مشکوک به نقرس هستید، بسیار مهم است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید، چرا که تشخیص و درمان به موقع می‌تواند به جلوگیری از عوارضی مانند آسیب مفاصل و سنگ کلیه کمک کند.
