برای سلامت فرد، رژیم درمانی یک توصیه پزشکی است. تغذیه درمانی علاوه‌بر درمان چاقی و کاهش وزن، برای سلامت عمومی بدن نیز کاربرد وسیعی دارد. به طور کلی این روش می‌تواند تاثیر بسزایی در رفع مشکلات داخلی بدن و درمان مشکلات جسمانی داشته باشد. عمدتاً دلیل اصلی مشکلات حاد و مزمن انسان امروزی ناشی از رژیم غذایی ناسالم و نامناسب است. رژیم درمانی، یک درمان گسترده‌ای است که، با استفاده‌ی علمی و صحیح از مواد مغذی، به پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند. در این مقاله به فواید رژیم درمانی و کاربرد آن در بهبود انواع بیماری‌ها خواهیم پرداخت.
در رژیم‌درمانی تمرکز بر بهبود عملکرد فیزیولوژیکی تعدادی از سیستم‌های بدن است، از جمله؛ دستگاه گوارشی، سیستم ایمنی، غدد درون‌ریز و برون‌ریز، سیستم قلبی_عروقی و سیستم کلیوی. تغذیه درمانی می‌تواند به کاهش و مدیریت طیف‌گسترده‌ای از بیماری‌ها کمک‌کند. همچنین در رژیم درمانی، بیماری‌هایی مانند؛ سرطان، دیابت و مشکلات قلبی_عروقی قابل درمان هستند.
رژیم درمانی یکی از روش‌های درمانی است که با انتخاب متعادل و رژیم غذایی متناسب با بدن هر فرد، مواد مفید مورد نیاز به اندازه‌ی کافی وارد بدن می‌شود. ترکیب غذاهای مناسب و نوشیدن آب کافی می‌تواند، به حفظ اندام و سلامتی کامل کمک کند. یک رژیم غذایی مناسب باید به‌طور کلی مواد‌معدنی، ویتامین‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌های مورد نیاز را تامین‌کند.
رژیم درمانی چه فوایدی دارد؟
فهرست
انسان‌ها برای بقای خود نیازمند غذا هستند. درنتیجه داشتن رژیم‌غذایی مناسب به افزایش طول عمر و سلامت جسمی_روحی افراد بسیار کمک می‌کند. تغذیه درمانی، افراد را در رسیدن به یک رژیم مناسب یاری می‌کند.
در اصول علم تغذیه، ارزش مواد‌غذایی و نحوه تغذیه مناسب، از موارد مورد اهمیت می‌باشد. رژیم درمانی فواید زیادی دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- کمک در درمان ناباروری
- پیشگیری از بیماری‌های خطرناک و مشکلات داخلی بدن
- بهبود و جلوگیری از افسردگی
- کنترل وزن و قند خون در افراد مبتلا به دیابت
- کاهش و افزایش وزن
- کاهش احتمال ابتلا به سرطان
- کنترل بیماری دیابت
- سلامت قلب و جلوگیری از سکته قلبی
- سلامت مغز و جلوگیری از سکته مغزی
- سلامت نسل آینده و فرزندان
- جلوگیری پوکی استخوان و کمک به سلامت آن
- جلوگیری از پوسیدگی دندان
- کمک به سلامت روان و بهبود خلق و خو
- کمک به کارکرد مغزی و بهبود حافظه
- کمک به هضم آسان غذا و بهبود سلامت روده
- برخورداری از خواب مناسب و آرام در شب
- کمک به عملکرد کبد
- جلوگیری و درمان کبد چرب
- تقویت متابولیسم بدن
- تنظیم سبک زندگی سالم و متناسب با هر فرد
- کاهش وزن بدون‌عوارض
- کمک به عدم افتادگی پوست، در کاهش وزن‌های سنگین
- احساس آرامش، سبکی و داشتن حس خوب نسبت به خود
- افزایش اعتماد‌به‌نفس در افراد
- بهبود بیماری‌های مرتبط با چاقی یا لاغری
به طور کلی، رژیم درمانی مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و سلامتی کلی شما کمک کند.
رژیم غذایی باید حاوی چه موادی باشد؟
رژیم غذایی سالم و تغذیه‌ای باید حاوی مواد غذایی متنوع و تعادل‌دهنده باشد. در زیر تعدادی از موادی که در یک رژیم غذایی سالم باید حضور داشته باشند را ذکر می‌کنیم:
- سبزیجات به میزان‌کافی
- مصرف بیشتر پروتئین
- مصرف مقادیر کافی از امگا۳
- مصرف کربوهیدرات
- نوشیدن قهوه تلخ
- مصرف متعادل و کامل میوه‌جات
- مصرف مکمل‌های مولتی‌ویتامین
- مصرف کافی کلسیم
توصیه می‌شود برای تهیه رژیم غذایی مناسب و استفاده از مواد غذایی متنوع و تازه، بهتر است با یک تغذیه‌شناس مشورت کنید.
رژیم غذایی در ام اس:
رژیم غذایی نمی‌تواند بیماری ام اس را درمان کند، ولی برخی تحقیقات نشان می‌دهد که ایجاد تغییر در رژیم‌غذایی، به کنترل علایم بیماری در افراد مبتلا به ام اس کمک می‌کند. رژیم غذایی صحیح برای جلوگیری یا کنترل از پیشرفت بیماری، کمک به مدیریت علائم و کاهش شعله‌ور شدن ام اس، مناسب است. یک تغذیه‌ی ایده‌آل برای افراد مبتلا به ام اس باید سرشار از آنتی‌اکسیدان (برای مقابله با التهاب بدن)، سرشار از فیبر (برای کمک به سلامت و حرکات روده)، سرشار از کلسیم و ویتامین D (برای مبارزه با پوکی استخوان) و مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی (برای مقابله با خستگی، افزایش انرژی و تقویت سلامتی) باشد.
بیماران MS چه مواردی را باید مصرف کنند؟
بیماران (MS) نیاز به یک رژیم غذایی سالم و تغذیه‌ای دارند که به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب‌ها کمک می‌کند. در زیر تعدادی از مواردی که بیماران MS می‌توانند مصرف کنند را ذکر می‌کنیم:
- میوه‌ها
- سبزیجات
- غلات
- آجیل
- ماهی
- گوشت
- تخم‌مرغ
- لبنیات
- چربی سالم و گیاهی
همچنین، ممکن است نیاز به مصرف مکمل آهن داشته باشند. مواد غذایی حاوی آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لوبیا، اسفناج و آجیل می‌توانند به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک کنند.
لیست غذاهایی که افراد مبتلا به ام اس نباید مصرف کنند:
هرچند که هیچ ماده غذایی خاصی به طور کامل ممنوع نیست، اما برخی از غذاها و مواد ممکن است برای برخی افراد با ام اس مشکل ساز شوند.
- گوشت‌های فرآوری شده (مثل سوسیس و…)
- کربوهیدرات‌های تصفیه شده (مثل ماکارونی و…)
- غذاهای سرخ‌کردنی
- نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر (مثل انرژی زا و…)
- الکل
- چربی‌های ترانس
همچنین، هر فرد ممکن است به طور متفاوت به غذاها و مواد خاصی واکنش نشان دهد. بنابراین، بهتر است با پزشک یا تغذیه‌شناس خود درباره رژیم غذایی مناسب برای شرایط شما مشورت کنید.
اهمیت رژیم غذایی در ضایعه نخاعی:
تغذیه مناسب، بعد از آسیب نخاعی برای بهبود وضع کلی بدن، حفظ و ایجاد وزن مناسب و کمک به تنظیم عملکرد روده و مثانه، بسیار پر‌اهمیت است.
یک تغذیه درمانی استاندارد و مناسب می‌تواند از بروز عوارضی مثل اضافه وزن، ناهنجاری‌های روده و آسیب‌های پوستی (مثل زخم بستر) در طولانی مدت، پیشگیری کنند.
یک رژیم غذایی درست تغذیه برای بیماران نخاعی باید حاوی مواد زیر باشد:
- گروه‌های گوشت و پروتئین
- گروه میوه‌ها و سبزی‌ها
- گروه لبنیات
- گروه‌های چربی گیاهی
- فیبر (بهتر است فیبر‌های غیرقابل حل باشد)
- گروه حبوبات
- ذرت بوداده
- سبوس
- نوشیدنی‌ها و مایعات
همچنین، مصرف مقدار مناسبی از مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها مانند میوه‌ها، سبزیجات تیره و توت‌ها می‌تواند به کاهش استرس اکسیداتیو و حفظ سلامت عمومی بدن کمک کند.
رژیم غذایی در سکته مغزی:
رژیم مناسب بعد از سکته مغزی بسیار جایز اهمیت است. بیمار برای پیشگیری از سکته مجدد و کمک به بهبودی شرایط بیماری، باید غذاهایی را بخورد که برای سیستم قلبی_عروقی مناسب باشد و فشار و کلسترول خون را بالا نبرد.
رژیم غذایی مناسب برای افراد پس از سکته مغزی:
- میوه
- سبزیجات
- غلات
- حبوبات
- گوشت بدون چربی
- شیر، ماست، پنیر (عمدتاً کم چرب)
- آب فراوان
- کاهش مصرف غذاهای بسیار چرب، شیرین و شور
مصرف مواد غذایی حاوی چربی‌های ناشی از حیوانات، مانند گوشت قرمز، ماست و بیسکوییت‌ها، باید محدود شود. همچنین، مصرف مواد غذایی حاوی کلسترول بالا مانند تخم‌مرغ، مغزهای خشک، شیر و لبنیات با چربی بالا نیز باید کاهش یابد.
پرهیزهای غذایی در افراد پس از سکته مغزی:
- کاهش چربی اشباع
- کاهش کلی چربی
- کاهش کلسترول
- کاهش نمک
پرهیزهای غذایی معمولاً برای افراد پس از سکته مغزی به منظور کاهش خطر بروز مشکلات قلبی و عروقی و بهبود عملکرد مغز توصیه می‌شود.
پزشک یا فیزیوتراپیست می‌توانند به شما تمرینات و رژیم درمانی خانگی را آموزش دهند که شما بتوانید به صورت منظم در خانه اجرا کنید. کلینیک ایستا، علاوه بر خدمات فیزیوتراپی، خدمات رژیم درمانی را نیز ارائه می‌کند. رژیم درمانی در کلینیک فیزیوتراپی ایستا به صورت شخصی‌سازی شده و بسته به نیازهای وضعیت بالینی شما تعیین می‌شود؛ همچنین، شما می‌توانید پیش از مراجعه با مشاورین ما در تماس باشید و از فواید رژیم درمانی مطلع شوید.
سوالات پرتکرار
عوامل زیادی در رژیم درمانی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ مانند: نوع بیماری شخص، مدت زمانی که فرد مبتلا به بیماری است، وضعیت بیمار، تنوع غذایی و همچنین تطابق مواد غذایی که فرد بیمار باید مصرف کند با دارو‌های او، از عوامل مهمی است که در رژیم درمانی موثر می‌باشد.
مدت زمان رژیم درمانی برای درمان بیماری‌ها به نوع بیماری و شرایط هر فرد بستگی دارد؛ پس نمی‌توان زمان دقیقی برای هر فرد مشخص کرد.
رژیم‌درمانی هم برای پیشگیری و هم جهت درمان بیماری مفید است؛ اما رژیم‌درمانی جهت پیشگیری از بیماری، عوامل ریسک بیماری را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
گاهی در برخی از بیماری ها مثل دیابت ناشی از چاقی استفاده از رژیم‌درمانی می‌تواند به تنهایی موجب از بین رفتن علایم بیماری شود ولی برای سرعت‌بخشیدن به آن می‌توان اقدامات دیگری نیز مانند: داشتن فعالیت‌بدنی، استفاده از دارو‌ها و درمان‌های دیگر، استفاده از روانشناسی و روان‌درمانی و همچنین پشتیبانی و همراهی خانواده از بیمار، انجام داد که همگی در کنار‌هم موجب افزایش سرعت در روند درمان می‌باشد.
بهترین مواد غذایی در رژیم درمانی به نوع بیماری و نیازهای هر فرد، متفاوت است، اما گروهی از مواد‌غذایی هستند که بهتر است در رژیم غذایی استفاده شود، مانند: میوه و سبزیجات، ماهی و منابع پروتئینی، محصولات لبنی، مواد‌غذایی غنی از فیبر، مواد‌غذایی کم‌چرب و کم‌نمک،گزینه‌های مناسبی برای استفاده در برنامه‌غذایی مناسب است.
برنامه‌غذایی هر فرد نسبت به فردی دیگر با‌توجه به هدف از گرفتن رژیم (چاقی یا لاغری)، نوع بیماری، شرایط بیمار، حساسیت و آلرژی‌ها، ممنوعیات غذایی و….. متفاوت می‌باشد.
بله، یک رژیم‌غذایی مناسب می‌تواند در درمان برخی از بیماری‌ها و مشکلات موثر باشد.
2 دیدگاه دربارهٔ «رژیم درمانی (Diet therapy) چیست؟»
سلام. رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی چگونه باید باشد؟ و آیا با رژیم درمانی بیمارزی دیابت درمان می شود؟
سلام. درمان دیابت با رژیم درمانی به صورت کنترلی است. یعنی درمان دیابت اتفاق نمی افتد و فقط دیابت کنترل و بروز عوارض آن جلوگیری می شود.
رژیم درمانی دیابت به صورت عمومی ممنوعیت استفاده از انواع قندها می باشد.