در همهٔ شلوغی‌ها و زندگی مدرن، تعداد زیادی از افراد با چالش “سیاه شدن مهره کمر” یا دیسک سیاه مواجه می‌شوند. این مقاله به عوامل ایجادکننده، علائم، استراتژی‌های پیشگیری و گزینه‌های درمانی برای این مشکل پرراجعه پرداخته و قصد دارد به خوانندگان اطلاعات ارزشمندی درباره نگهداری یک ستون فقرات سالم ارائه دهد.
دیسک سیاه (دیسک دهیدراته) چیست؟
فهرست
دیسک دهیدراته یا دیسک سیاه همان دیسک کم آب است. علت نام گذاری آن، رنگ تصاویر MRI از دیسک‌های دهیدراته است، در این تصاویر دیسک‌های که کم آب شده‌اند با رنگ تیره نمایش داده می‌شوند.
در این اختلال دیسک‌های بین مهره‌ای کمر که عمدتا از جنس غضروف هستند و حالتی اسفنجی دارند، رطوبت خود را ازدست داده و کم آب شده‌اند. بنابراین دیگر نمی‌توانند به عنوان پشتیبان مهره‌های کمری در برابر فشار و ضربه مقاوم باشند.
این اختلال عموما در سنین بالا اتفاق می‌افتد، به‌طور کلی عواملی نظیر افزایش سن، فشارهای مکرر، ورزش‌های سنگین، شرایط شغلی نامناسب، آسیب‌های ورزشی، پوزیشن نامناسب در انجام فعالیت و حتی عومل ژنتیکی در بروز دیسک سیاه نقش دارند.
به چه علتی دیسک‌های کمر سیاه می‌شوند؟
مهم‌ترین علت سیاه شدن مهره کمر افزایش سن است. اما شرایط خاص زندگی و ژنتیکی نیز می‌تواند در بروز دهیدراته شدن دیسک کمر تاثیر گذار باشد. رایج‌ترین عوامل تحریک کننده، سیاه شدن دیسک کمر موارد زیر است:
- عوامل ژنتیکی
- تروما و سقوط
- آسیب‌های ورزشی
- افزایش وزن بیش از اندازه نسبت به قد
- پوزشن‌های نامناسب هنگام بلند‌کردن اجسام
- ضعف در عضلات شکمی و کمری
- نشستن‌های نامناسب و طولانی مدت
- عدم تحرک و ورزش مناسب
سبک زندگی در بروز این اختلال بسیار تاثیرگذار می‌باشد. برای جلوگیری از دهیدراته شدن دیسک کمری کافی است که ورزش‌های مناسب و تقویت عضلات کمری را فراموش نکنیم.
علائم دیسک سیاه (Dark disk) و کم آب:
عوارض و علائم دهیدراته شدن دیسک کمر یا دیسک کم آب بسته به میزان و موقعیت مهره‌های ستون فقرات متفاوت است.
اما به‌طور کلی علائم دیسک سیاه شامل موارد زیر می‌باشد:
- سفتی و کاهش قابلیت حرکت در ستون مهره‌ای
- تورم و التهاب مهره‌ای ستون فقرات
- کمر درد در حین انجام فعالیت‌های معمول روزانه مثل راه رفتن، بالا رفتن از پله، دویدن، خم شدن، بلند کردن اجسام و حتی در هنگام سرفه و عطسه‌های شدید
نمی‌توان گفت که وجود این علائم دلیل قطعی برای سیاه شدن دیسک کمر است. تشخیص دقیق سیاه شدن مهره کمر باید بر طبق تصاویر MRI و تحت نظر پزشک متخصص انجام گیرد.
روش‌های درمان دیسک سیاه:
روش‌های درمانی گوناگونی برای آسیب‌های ناشی از دیسک دهیدراته وجود دارد. این روش‌های درمانی شامل دارو درمانی،دریافت خدمات توانبخشی و فیزیوتراپی، تمرین درمانی و در نهایت جراحی است.
در ادامه برخی از روش‌های درمانی برای دهیدراته شدن دیسک کمر را شرح می‌دهیم:
تاثیر فیزیوتراپی در درمان دیسک دیسک سیاه کمر:
متخصصین فیزیوتراپی با کمک مدلیته‌های سرمای و گرمایی، ماساژدرمانی، الکتروتراپی، نیدلینگ، تمرینات کششی و تقویتی و صورت لوزم تجویز بریس‌های کمر به تسکین و بهبود علائم و درد ناشی از دیسک سیاه بسیار کمک می‌کنند. درمان بیماری با فیزیوتراپی dark disk در چهار مرحله زیر خلاصه می‌شود:
- محافظت از دیسک‌های کمر و تسکین درد
- تمرینات ورزشی ملایم جهت بهبود علائم دیسک سیاه
- تمرینات تقویتی و بازیابی عملکرد جسمی_حرکتی بیمار
- جلوگیری از بروز مجدد دهیدراته شدن دیسک
فیزیوتراپی بهترین راهکار درمان غیر جراحی برای کم آب شد دیسک‌ها و دهیدراته شدن دیسک کمر است. توجه کنید که حتما تمرینات کششی و تقویتی را تحت نظر یک متخصص فیزیوتراپی انجام دهید.
تاثیر تمرین درمانی در بهبود دیسک‌های سیاه
تمرینات ورزش در افراد مبتلا به دیسک سیاه حتما باید پس از تسکین درد انجام شود. چرا که انجام ورزش همراه درد التهاب مهره‌های کمر را افزایش می‌دهد و افزایش التهاب نیز سبب افزایش درد می‌گردد. ورزش در آب، یوگا، پیاده رویی، پیلاتس و شنا بهترین تمرینات ورزشی برای بهبود علائم، تسکین درد و بازگشت عملکرد جسمانی در افراد ب دهیدراته شدن دیسک کمر می‌باشند.
جراحی دیسک سیاه
اگر شدت آسیب دیدگی دیسک در حدی شدید باشد که علائم بیماری با مصرف دارو، انجام فیزیوتراپی و تمرین درمانی بهبود نیابند، پزشک برای تسکین درد و جلوگیری از وخامت حال بیمار به ناچار باید از جراحی استفاده کند.
چگونه از دهیدراته شدن دیسک خود جلوگیری کنیم؟
اقدامات فعالانه، از جمله تمرین منظم، شیوه‌های ارگونومیک و رژیم تغذیه متعادل، نقش کلیدی در جلوگیری از سیاه شدن مهره کمر ایفا می‌کنند. برای جلوگیری از دهیدراته شدن دیسک‌های کمر و سالم ماندن ستون فقرات روش‌های گوناگونی مطرح شده است. چند روش تاثیرگذار و مهم در این زمینه را ادامه دنبال می‌کنیم:
- مواد غذایی حاوی فیبر مثل سبزیجات و میوه‌ها را روزانه درحد امکان مصرف کنید.
- در طول روز به میزان کافی (حدودا 8 لیوان آب) بنوشید.
- در طول هفته ورزش‌های سبک و پیاده رویی داشته باشید.
- تمرینات کششی را مطابق اصول صحیح انجام دهید.
- از نشستن و دراز کشیدن های طولانی مدت اجتناب کنید.
- نوشیدن آب هنگام ورزش و پیاده‌روی را فراموش نکنید.
- ورزش در آب و استخر را در برنامه‌ی خود جا دهید.
- عضلات اطراف ستون فقرات و شکم خود را تقویت کنید.
به یاد داشته باشید که از ستون فقرات خود محافظت کنید، به خوص در حین بلند کردن اجسام، در انجام کارهای روزمره از پوزیشن دهی صحیح و مناسب کمر را فراوموش نکنید. ساختار اصلی حمایت از بدن ستون فقرات می‌باشد، عدم مراقبت از آن ممکن است عوارض بسیار زیادی را بر جای بگذارد.
همچنین با گسترش شغل‌های دیجیتال، اطمینان از یک محل کار صحیح برای سلامتی مهره‌ها وجلوگیری از سیاه شدن مهره کمر برای هر فردی حیاتی است.
انجام تکنیک‌های توانبخشی جهت بهبود درد سیاه شدن مهره کمر و دهیدراته شدن دیسک کمر
افرادی که مبتلا به دیسک سیاه هستند می‌توانند جهت تسکین درد، درمان اختلالات ستون فقرات، بازگردانی دامنه‌ی حرکت مفاصل و تسهیل انجام کارهای روزمره خود به کلنیک توانبخشی ایستا مراجعه کنید و با دریافت خدمات کاردرمانی و فیزیوتراپی؛ بهبود یابید. متخصصین ما در مرکز فیزیوتراپی ایستا به تمامی درمانجویان عزیز که مشکلات مختلفی در ستون فقرات خود دارند، کمک می‌کنند تا از پیشروی و بروز علایم دردناک دهیدراته شدن دیسک کمر جلوگیری شود.
سوال متداول:
به از دست دادن رطوبت و انعطاف پذیری دیسک‌های کمر dehydration disc می گویند.
نادرستی در حالت نشستن فشار غیرضروری را بر روی مهره‌ها ایجاد کرده و به مشکلاتی نظیر درد پشت و محدودیت در حرکت منجر می‌شود.
سیاه شدن مهره کمر نشانه دهیدراته شدن دیسک های بین مهره ای و بروز نوعی دیسک می باشد.
ورزش مناسب و با توجه به شرایط هرفرد می‌تواند به تقویت عضلات پشتی و شکمی، کاهش فشار بر دیسک‌ها، افزایش استقامت عضلات، و اصلاح نگهداشت و حرکت بدن کمک کند. این اقدامات ممکن است به کاهش علائم مرتبط با مشکلات دیسک کمک کنند.
باتوجه به شدت بیرون زدگی دیسک بله، احتمال بهبودی کامل هم وجود دارد.
