دستگاه سی پی ام(CPM) چیست و چه کاربردی دارد؟

دستگاه سی پی ام(CPM) چیست؟

(Continuous passive movement) که به اختصار دستگاه سی‌پی‌ام (CPM) می‌نامیم، یک دستگاه مکانیکی است که برای اجرای حرکات مفصلی در مراحل اولیه فیزیوتراپی بزرگسالان یا کودکان، پس از جراحی یا آسیب مفاصل و بافت نرم در کلینیک‌های توانبخشی استفاده می‌شود. ایجاد حرکت پیوسته و مداوم وظیفه‌ی اصلی این دستگاه است.

معمولا برای مفاصل زانو، آرنج، مچ، کتف، شانه، لگن و کمر مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف آن بهبود و حفظ دامنه‌ی حرکتی مفصل، کاهش التهاب و ورم، جلوگیری از کوتاهی عضلات و بازگشت به عملکرد طبیعی است. بیشترین استفاده از این دستگاه پس از جراحی تعویض مفصل زانو و برای ترمیم رباط‌های صلیبی پا است.

استفاده از این دستگاه به بیمار کمک می‌کند تا بتواند حرکات مفصل را به‌طور خودکار و بدون نیاز به قدرت عضلانی انجام دهد. این حرکات پسیو ایجاد شده از stiffness muscle جلوگیری می‌کند.

چگونه از حداکثر کارایی دستگاه سی پی ام استفاده کنیم؟

برای اینکه یک دستگاه CPM کارایی خوب و تاثیرگذاری داشته باشد، باید موارد زیر را در هنگام استفاده از دستگاه رعایت کرد:

1. حرکت باید در الگوی صحیح انجام گیرد.
2. حرکت باید مداوم و با تکرار مناسب باشد.
3. حرکت باید با سرعت ثابتی انجام شود.
4. حرکت باید مدت زمان مشخصی داشته باشد.
5. دامنه حرکتی باید متناسب با نوع مفصل و شدت آسیب آن تعیین شود.
6. در هر بار حرکت، دامنه‌ی حرکت مفصل باید ثابت باشد.
7. برای رعایت شرایط ایمنی، کلید خاموش کردن دستگاه باید به راحتی در دسترس باشد.

استفاده از سی‌پی‌ام باید حداکثر تا 72 ساعت پس از عمل جراحی آغاز گردد و به مدت 7 تا 10 روز به‌طور مداوم ادامه یابد. استفاده از این دستگاه بیش از 3 هفته کاربردی ندارد و به بازگشت دامنه‌ی حرکتی مفاصل کمک نمی‌کند. اگر تمامی استانداردهای موجود در استفاده از دستگاه CPM رعایت شود، افزایش دامنه‌ی حرکتی مفصل بین 3 تا 5 درجه قابل پیش‌بینی است.

استفاده از دستگاه سی پی ام چه مزایای به همراه دارد؟

به طور کلی، استفاده و یا عدم استفاده از دستگاه سی‌پی‌ام به شرایط بیمار، شدت آسیب، نوع آسیب، سن بیمار، توانایی بدنی و… بستگی دارد. بنابراین تشخیص کاربردی بودن این دستگاه در توانبخشی بعد از جراحی و تروما بر عهده پزشک متخصص در این زمینه و فیزیوتراپیست است.

به طور خلاصه، مزایای استفاده از این دستگاه متعدد است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• کنترل و تسکین درد پس از عمل جراحی.
• کاهش التهاب و ورم در مفصل آسیب دیده.
• پیشگیری از عوارض کم تحرکی و بی‌حرکتی.
• کاهش سفتی وسختی بافت نرم و کپسول مفصلی.
•  کمک به افزایش دامنه حرکتی بین 3 تا 5 درجه.
• کمک به ترمیم سطوح مفصلی و بافت نرم.
• جلوگیری از ایجاد بافت اسکار در محل آسیب یا جراحی.
• بهبود وضعیت حرکتی مفاصل و کاهش محدودیت‌های حرکتی.
• بازیابی دامنه حرکتی در مفاصل آسیب دیده.
• افزایش گردش خون بدن و کمک به دفع مواد زائد.
• کاهش دوره نقاهت پس از جراحی و تروما.
• پیشگیری از بروز چسبندگی در بافت‌های نرم و تاندون‌ها.
• کمک به افزایش سرعت ترمیم رباط‌های آسیب دیده.

بازگشت قابلیت حرکتی و کاربردی مفصل پس از جراحی و تروما چالش بزرگی در توانبخشی است، استفاده از دستگاه سی‌پی‌ام نمی‌تواند به تنهایی سبب بازگشت کامل این قابلیت‌ها شود. از این دستگاه به عنوان یک روش درمانی مکمل و کامل کننده در کنار سایر تکنیک‌ها باید استفاده کرد و برای بازگشت دامنه حرکتی مفاصل نباید تنها به استفاده از این دستگاه بسنده کرد. بنابراین می‌توان در کنار بهبود بیماری با توانبخشی از این دستگاه نیز استقاده کرد.

استفاده از دستگاه سی پی ام برای کمر و لگن:

استفاده از CPM در برخی از شرایط و جراحی‌های کمر و لگن جایز و کمک‌کننده است، مثلاً در جراحی و تعویض مفصل لگن، دردهای مزمن کمر، جراحی‌های دیسک، تروما لگن و… استفاده می‌شود.

سی‌پی‌ام می‌تواند به بیمار در کاهش درد، افزایش انعطاف‌پذیری، کاهش التهاب، بهبود گردش خون، و تسریع روند بازگشت به زندگی عادی بسیار کمک کند.

استفاده از دستگاه سی پی ام برای مفاصل شانه، بازو، آرنج و مچ دست:

در جراحی و تروماهای مربوط به اندام فوقانی، در مواردی برای کمک به ترمیم عضلات روتاتور کاف، ترمیم لیگامان‌های آرنج، ترمیم عضلات بازو و ساعد، افزایش انعطاف‌پذیری کپسول مفصلی و… می‌توان از دستگاه سی‌پی‌ام کمک گرفت.

تاثیر دستگاه سی پی ام بر خشکی مفاصل:

بیماری‌های مختلفی مثل آرتروز، روماتیسم، وجود تومور، شکستگی، کم تحرکی و… می‌توانند به بروز خشکی در مفاصل حرکتی بدن منجر شوند. همانطور که پیش‌تر بیان کردیم، دستگاه سی‌پی‌ام با افزایش جریان خون در مفاصل، افزایش انعطاف‌پذیری کپسول مفصلی، کاهش التهاب و ورم می‌تواند تأثیر به‌سزایی در کاهش خشکی مفاصل داشته باشد.

بنابراین؛ با گذر زمان و پیشرفت علم پزشکی در زمینه‌های مختلف، دستگاه‌ها و رباتیک‌های گوناگون نقش خود را در فرایند توانبخشی و فیزیوتراپی به خوبی نشان داده‌اند. دستگاه سی‌پی‌ام تنها یکی از این موارد است که امروزه بسیار پرکاربرد می‌باشد. مرکز توانبخشی ایستا ارائه دهنده انواع خدمات فیزیوتراپی و کاردمانی در جهت درمان بیماری‌ها با کاردرمانی، فیزیوتراپی و توانبخشی است، شما می‌توانید با انتخاب یکی از راهای ارتباطی موجود در سایت برای رزرو نوبت و مشاوره با ما در تماس باشید.